Emotional Quality
Όταν ένα παιδί δυσκολεύεται να αποφασίσει, διαμαρτύρεται, παραιτείται, πανηγυρίζει, τι είναι αυτό που το εμποδίζει, το προκαλεί ή ακόμη και το φοβίζει;
Η εμπλοκή ενός παιδιού στη συμπεριφορά του, στις επιλογές και στις αποφάσεις του, σε έναν κόσμο που συνεχώς αλλάζει, σε μια κοινωνία που διαρκώς επαναπροσδιορίζεται ακροβατώντας συχνά στην παγκοσμιοποιημένη διάστασή της, αποτελεί θέμα προς συζήτηση.
Κάποτε επιδιώκαμε – γονείς, εκπαιδευτικοί, φορείς – να ελέγξουμε τη διανοητική των παιδιών μας και να καθορίσουμε το δείκτη νοημοσύνης τους, με απώτερο στόχο να ερευνήσουμε ποιες είναι οι ικανότητές τους, ποιες προσδοκίες μπορούμε να έχουμε από αυτά αλλά και ποιες προβληματικές – ή αποκλίνουσες τάχα – συμπεριφορές τους είναι δυνατό να ερμηνεύσουμε ή και να αποτρέψουμε.
Σήμερα, αποδεχόμαστε ότι δεν υπάρχει ένας μόνος τύπος νοημοσύνης – η κατεξοχήν ποσοτική – αλλά πολλαπλοί τύποι, όπως η γλωσσική νοημοσύνη, η λογικομαθηματική, η αισθητική, η μουσική, η διαπροσωπική, η ενδοπροσωπική, η φυσιογνωστική. Με αυτούς τους τύπους νοημοσύνης γεννιόμαστε και αυτοί αυξάνονται ή αλλάζουν ανάλογα με την κουλτούρα και τις κοινωνικές συνθήκες στις οποίες ζούμε.
Επομένως δεν καλούμαστε πλέον να μετράμε, με ψυχοτεχνικά tests, μόνο το I.Q. (intellectual quality) των παιδιών μας αλλά να εντοπίζουμε και το E.Q. που πρέπει να τα χαρακτηρίζει, τη συναισθηματική δηλαδή ικανότητά τους (emotional quality).
Στις πολυπολιτισμικές κοινωνίες του 21ου αιώνα – ενός αιώνα που προοιωνίζεται αβέβαιος και συνεχώς εξελισσόμενος – τα παιδιά πρέπει να γίνουν ικανά να κατακτήσουν τη νοημοσύνη της ευτυχίας – άρα και της επιτυχίας – τόσο σε αναλυτικό όσο και σε δημιουργικό και πρακτικό επίπεδο.
Αυτή η νοημοσύνη αντιστοιχεί στη συναισθηματική ωριμότητά τους και στην καλλιέργεια των δεξιοτήτων που εμπερικλείονται:
- Ανάληψη λογικών ρίσκων.
- Αμφισβήτηση δεδομένων απόψεων.
- Μη άσκοπη δαπάνη ενέργειας.
- Σωστός ορισμός κάθε προβλήματος.
- Παρατήρηση της επιτυχίας ή της αποτυχίας των άλλων και εξαγωγή συμπερασμάτων.
- Συνειδητοποίηση του πρωταρχικού κανόνα που ορίζει ότι πρέπει να υπάρχουν κανόνες.
- Ανοχή της αμφιβολίας.
- Αξιοποίηση των ευκαιριών για δημιουργικότητα.
- Κατανόηση των εμποδίων.
- Εναρμόνιση με το περιβάλλον.
- Έλεγχος των παρορμήσεων.
- Ανάληψη πρωτοβουλιών.
- Μετάφραση της σκέψης σε δράση.
- Αποδοχή της δίκαιης μορφής.
- Απόρριψη της πολυδιάσπασης.
- Δυνατότητα επεξεργασίας των γνωστικών και όχι μόνο στοιχείων.
- Επιμονή.
- Πίστη στην ικανότητά μας και στους στόχους μας.
- Κριτική και αυτονομία.
- Αυτογνωσία και κοινωνιογνωσία.